Aan amfibieën denk je misschien niet direct op dit moment, maar de vuursalamander denkt daar anders over! Ik had deze week het geluk om met de auteur van ‘A Wildlife Guide to Georgia’ op ontdekking te gaan in … Vlaams-Brabant voor vuursalamanders. Deze salamanders zijn nu actief, en hoe! Eens ter plekke vielen we er bijna over. Ze zijn erg zeldzaam, maar op basis van hun lokaal voorkomen zou je dat niet zeggen. Na een regenachtige dag zijn vuursalamanders ‘s avonds actief, dus het werd fotograferen in het donker.
Op 5 november verschijnt een nieuw boek waaraan ik meewerkte. Het is nogal moeilijk om naast alle promotie te kijken die ervoor wordt gevoerd: ‘Het complete handboek natuurfotografie’. Een van de hoofdstukken daaruit is hoe je amfibieën fotografeert. Je krijgt het hier helemaal cadeau:
Tijdens het voorjaar verplaatsen amfibieën zich van hun overwinteringsplek op het land naar hun voorplantingsplek in het water. Dit is het ideale moment om ze te fotograferen, maar daarbuiten zijn er ook nog kansen.
Ingrediënten
- Macrolens
- Lampje als je ’s avonds fotografeert
- Handdoek (als je bij het water fotografeert)
- Smartphone geschikt voor onder water
Van dichtbij en verder af
Om amfibieën te fotograferen kun je een macro of -telelens gebruiken. Een pad blijft makkelijker zitten dan een kikker, waardoor een macrolens bruikbaar is. Ook salamanders die in het water zitten kun je met je macrolens fotograferen. Zolang je ze maar niet verstoort. Amfibieën verstoppen zich dan tussen de vegetatie. Kikkers kunnen snel wegspringen of onderduiken. Dat kun je voorkomen door voldoende afstand te behouden.
Het jaar en de klok rond
Je ziet vaak foto’s van amfibieën die overdag werden genomen. Ze houden vooral van vocht. Als het wat heeft geregend zijn je kansen veel groter om er eentje te vinden. Wanneer je foto’s ziet van amfibieën op het land dan kan het zijn dat de fotograaf ze vond onder een boomstronk of steen. Dat is niet de beste methode: het is namelijk hun schuilplaats. Je verstoort ze beter niet. Het kost de dieren energie, en zeker tijdens herfst en winter hebben ze deze hard nodig. Blijf er ook met je handen af. Zo kun je ziektes op hen overdragen. Onderzoekers die amfibieën vastpakken dragen handschoenen of maken hun handen vochtig. Dat is beter voor hun huid. We benadrukken dat respect en voorzichtigheid zijn sterk aangewezen bij het fotograferen van amfibieën.
Maart is misschien wel de topmaand om amfibieën te vinden. Wat ruimer genomen kun je zeggen dat ze tijdens het voorjaar naar het voortplantingswater trekken en daar actief zijn. Dat is vooral ’s avonds en ’s nachts wanneer je de kikkers of padden hoort roepen. Salamanders maken geen geluid. Hou daarom rekening met de mogelijkheid om in het donker op pad te gaan. Je hoort dan wel waar ze zitten. Gebruik een lamp en hogere ISO-waarde, of flits eventueel. Van een voortdurend aanwezig lichtje hebben ze minder last dan een agressieve flits.
Ook warme dagen tijdens de lente of zomer zijn geschikt. Groene kikkers zullen dan luid in koor kwaken. Voor de andere soorten zul je vooral in het donker meer kans hebben.
Wetgeving
Amfibieën vallen onder de nationale en Europese bescherming. Het is volgens de natuurwet verboden om ze onnodig te verstoren, te vangen of te doden. Hieronder valt ook het verbod op het vastpakken van de dieren of manipuleren ervan. Om ze toch te mogen vangen is een ontheffing op de Wet Natuurbescherming nodig. Simpelweg kun je dus stellen: handen af! Een goede manier om de dieren toch van dichterbij te zien is het deelnemen aan een begeleide excursie of via de boswachter.
Bij amfibieën zie je hun ademhaling. Hun lijf wordt dan zachtjes opgeblazen. Een lange sluitertijd kan dan voor wat onscherpte zorgen. Probeer je sluitertijd kort genoeg te houden als je merkt dat de ademhaling voor onscherpte zorgt. Dit kun je doen door je ISO-waarde wat te verhogen.
Meestal zitten amfibieën tussen de vegetatie. Dit kan soms storend zijn in beeld. Bij veel gras, takken, … in de achtergrond zorg je best voor een grote diafragma-opening (klein getal). De scherptediepte komt dan op het dier en minder op de omgeving.
Fotografeer het onderwaterleven met je smartphone
Het leven in het water gaat samen met de voorplanting van amfibieën. Misschien beschik je niet over geschikt materiaal om met je camera onder water te fotograferen. Toch kun je al heel wat met je smartphone. Raadpleeg de eigenschappen van je smartphone: mag hij in het water, hoe diep, en wat is de maximale tijd dat je hem mag onderdompelen? Meer lees je erover in het hoofdstuk dat hieraan is gewijd: hoe fotografeer je onder water met een compact / smartphone? !!verwijzing!!
Amfibieën leggen hun eieren in snoeren of klompen. De snoeren hechten ze vast aan waterplanten, en zullen iets dieper in het water zitten. Ver hoef je vaak niet te zoeken, want op een diepte van tien centimeter kun je ze al vinden. Kikkers leggen hun eieren in eiklompen. Het is een gelei-achtige massa die aan het wateroppervlak drijft.
Onder water zal het er rommelig uit zien. De amfibieën leggen hun eieren bewust tussen de waterplanten omdat het een veilige plek is. Ook zullen ze deze vegetatie zelf gebruiken om zich te verbergen voor hun vijanden – zoals natuurfotografen. Daarom is het eenvoudiger om hun eieren te fotograferen dan de amfibieën zelf. Met een flinke dosis geluk lukt het je misschien toch wel eens om een kikker, pad of salamander onder water te fotograferen!
Hoewel het voorjaar dus ideaal is voor de meeste amfibieën, omdat ze dan in hun waterfase bevinden en zich voortplanten, is het nu hét moment om vuursalamanders te zoeken en fotograferen! Deze zotte amfibieën klimmen zelfs in bomen. Dat is heel grappig om te zien, want op ongeveer een halve meter hoogte vallen ze terug naar beneden omdat het dan te steil wordt.
Leave a reply